“Het is niet zomaar een programma dat wordt uitgerold”
Sinds 2000 maakt Eric Steegers zich sterk om voor meer kinderen een goede start te organiseren. Samen met onder anderen Hugo de Jonge, die destijds wethouder bij de gemeente Rotterdam was, stond hij aan de wieg van wat nu het landelijke actieprogramma Kansrijke Start is.
Eric Steegers is hoogleraar Verloskunde en Gynaecologie aan het Erasmus MC en vertelt hoe het programma er momenteel voor staat en welke ontwikkelingen hij ziet.
Mensen op tijd bereiken
"In april was de startbijeenkomst Kansrijke Start, voor lokale coalities. Daar bleek dat de enorme regionale en lokale verschillen in babysterfte een nieuwe maatschappelijke uitdaging zijn. Armoede is een bepalende factor voor extra risico’s op een minder goede zwangerschap. En ook in de preconceptiezorg bestaan veel kansen om mensen op tijd te bereiken, nog vóór de zwangerschap."
Veel beweging in korte tijd
“Nu, acht maanden later, kan ik constateren dat het veld in beweging is gekomen. Het toont aan dat gemeentelijke hulpverleners en verloskundige zorgprofessionals begrijpen dat samenwerken essentieel is om kinderen daadwerkelijk een kansrijke start te geven. Dat dat besef in zo’n korte tijd nu al zo breed gevoeld wordt, zowel in het medische als in het sociale domein, vind ik indrukwekkend.”
Urgentie wordt samen gevoeld
“Een kansrijke start wordt al steeds vaker het uitgangspunt van gemeentelijk gezondheidsbeleid. Zorgverleners, gemeentelijk hulpverleners en bestuurders voelen samen de urgentie en de verantwoordelijkheid voor de gezondheid van het kind – in de baarmoeder en ook al daarvóór. Deze gewaarwording geeft de vitaliteit van Kansrijke Start aan. Het is niet zomaar een programma dat wordt uitgerold.”
Sociale verloskunde
“Omdat de sociale omgeving mede bepaalt hoe gezond een kind wordt geboren, is het heel belangrijk dat mensen elkaar leren kennen. Zelf sprak ik onlangs met verloskundigen van wie ik terugkreeg dat ze nu echt contact hebben met zowel de gynaecoloog als het sociaal wijkteam. We noemen dat sociale verloskunde. Dat de intenties van Kansrijke Start de mensen om wie het gaat helpen, is een bewijs dat het programma begint te werken.”
Meer kennisdeling
“De lokale coalities zijn momenteel volop bezig met acties, zoals zorgpadontwikkeling en het bekijken van sociale risico’s. Ze zouden nog meer gebruik kunnen maken van elkaars expertise door kennis te delen. Daaraan wordt al gewerkt in landelijke bijeenkomsten.”
Lokale verschillen verkleinen
“Wat ook meer aandacht zou kunnen krijgen, is niet alleen beter presteren ‘als Nederland’. Sterfte en ziekte van pasgeboren kinderen worden doorgaans uitgedrukt in een gemiddeld cijfer. Maar op wijkniveau en qua sociaal-economische status bestaan grote verschillen in gezondheid tussen pasgeboren kinderen. Die verschillen worden niet kleiner. Daar moeten we het vaker met elkaar over hebben, hoe die verschillen kleiner kunnen worden en welke interventies daarbij passen.”