Inmiddels zijn we bij Kansrijke Start, zoals een groot aantal van jullie, al meer dan 2 maanden op afstand actief om ervoor te zorgen dat we de beweging van Kansrijke Start op gang houden. Naast de mogelijkheden om digitaal en op afstand te blijven werken is het belangrijk om zelf vitaal en gezond te blijven.
In deze nieuwsbrief licht Judith Bokhove, wethouder van Rotterdam, haar rol als lid van de landelijke coalitie Kansrijke Start toe en stelt Suzanne Oostvogels zich voor als nieuw lid van de stuurgroep Kansrijke Start. In een interview met Simone van der Veen (manager kraamzorg GZEW) en Elise Klarenbeek (stafverpleegkundige GGD regio Utrecht) gaan we in op de samenwerking tussen de kraamzorg en de jeugdgezondheidszorg in de praktijk. U vindt informatie over online werksessies over samenwerken georganiseerd door Pharos en leest de ervaring van Miranda Terlouw (teamleider Gezinnen bij het Centrum voor Dienstverlening) met het programma Nu Niet Zwanger.
Judith Bokhove is wethouder in Rotterdam, de stad waar Kansrijke Start geboren is. Zij heeft onder andere jeugd en jeugdhulp in haar portefeuille. In 2018 trad Judith toe tot de Landelijke coalitie Kansrijke Start, waarin zij samen met 32 ambassadeurs en de minister van VWS het belang uitdraagt van de eerste duizend dagen van een kind.
Sinds deze maand heten we een aantal nieuwe personen van harte welkom in de stuurgroep Kansrijke Start en de Landelijke coalitie Kansrijke Start. Onlangs hebben Igor Ivakic, Suzanne Oostvogels en Nelleke Koster zich aangesloten bij de stuurgroep Kansrijke Start. Igor Ivakic treedt op als opvolger van Samantha Dinsbach en Nelleke Koster treedt op als opvolger van Janine Lazet. Daarnaast heten we Gerda Groen van Home-Start Nederland en Maria Wassink van Steunouder welkom in de landelijke coalitie Kansrijke Start.
In deze nieuwsbrief stelt Suzanne Oostvogels zich voor als nieuw lid van de stuurgroep Kansrijke Start.
Hoe bereiken we (aanstaande) ouders met verhoogde kwetsbaarheid voor, tijdens en na de zwangerschap, zodat zij eerder in beeld/zichtbaar zijn voor (zorg)professionals die de ouder(s) verder kunnen helpen in het bieden van een kansrijke start voor hun (aanstaande) kind met passende hulp en ondersteuning. En hoe kunnen we professionals ondersteunen om (aanstaande) ouders met verhoogde kwetsbaarheid effectiever te bereiken en te helpen een kansrijke start te bieden voor hun (aanstaande) kind? Deze twee vragen hebben centraal gestaan in het traject “Beter bereik”, als uitwerking van de actielijnen uit het actieprogramma.
Het betreft een groot en complex vraagstuk. In het traject is op basis van interviews met ouders en professionals eerst een verkenning uitgevoerd. Op basis van de achtergrond, belevingswereld en kenmerken van ouders en de belemmeringen die zorgprofessionals ervaren zijn er vier aangrijpingspunten geformuleerd met elk aanbevelingen en concrete handvatten. Deze handvatten bieden een concrete aanvulling op wat er allemaal al is en gebeurt op gebied van deskundigheidsbevordering, ontwikkeling van instrumenten en maatwerkvoorzieningen, die allen ten doel hebben om ouders met verhoogde kwetsbaarheid beter te bereiken. De vier aangrijpingspunten zijn:
1. De kwaliteit van het contact tussen ouders en professionals
2. De inzet van het (informele) netwerk voor passende ondersteuning en versterken van samenwerking
3. Het toegankelijk maken van betrouwbare informatie en gebruik van communicatiekanalen (en flexibiliteit daarin)
4. Maatwerk en escalatiemogelijkheden om snel te kunnen doen wat nodig is
In het rapport zijn de aangrijpingspunten, aanbevelingen en concrete handvatten op een overzichtelijke wijze weergegeven. Er wordt nu gewerkt aan soort van werkagenda, gezamenlijk op te stellen met betrokken partijen, om hier verdere uitwerking aan te geven en concreet mee aan de slag te gaan.
Beschikbare risicotaxatie-instrumenten en signaleringsinstrumenten om tijdig de kwetsbaarheid en beschermende factoren van (aanstaande) ouders in kaart te brengen worden niet door alle professionals even veel gebruikt. Om die reden heeft de minister aan bureau D&B gevraagd te onderzoeken wat er nodig is om ervoor te zorgen dat professionals, werkzaam in de geboortezorg en jeugdgezondheidszorg, tijdig bij (aanstaande) ouders kwetsbaarheid op niet medische risicofactoren (bijvoorbeeld sociaal maatschappelijk, economisch en/of financieel) herkennen en signaleren en daarbij ook rekening houden met beschermende factoren, op zo’n manier dat dit als prettig wordt ervaren door de cliënt. Dit onderzoek is in mei 2020 gestart. In dit traject worden hiertoe ook gedragsinterventies voor professionals ontwikkeld en getest. Het traject zal in mei 2021 worden afgerond.
Simone van der Veen is manager kraamzorg voor Geboortezorg Eigenwijs (GZEW) en Elise Klarenbeek is stafverpleegkundige voor de GGD regio Utrecht. Wat betekent het huisbezoek aan (aanstaande) ouders voor hun organisaties en hoe ziet de samenwerking tussen de kraamzorg en de JGZ eruit?
De samenwerking tussen de kraamzorg en de jeugdgezondheidszorg (JGZ) in de praktijk
Op 7 mei organiseerden GGD regio Utrecht en Pharos samen een online bijeenkomst voor beleidsmedewerkers en projectleiders van gemeenten uit de regio Utrecht. Het doel was samen leren en onderling gesprek faciliteren. Hoe bouw je een sterke coalitie? En hoe ervaren deelnemers het ‘samen- leren- op afstand?’ Annet Roose-van Leijden, Strategisch beleidsadviseur Jeugd bij GGD regio Utrecht en Katinka Visscher, strategisch adviseur Kansrijke Start bij Pharos delen hun ervaring.
Succesvol samenwerken, hoe pak je het aan?
Samen met adviesbureau Common Eye organiseert Pharos een serie online werksessies over samenwerken. Centrale vraag in deze werksessies is: hoe pak je samenwerking rond Kansrijke Start zo aan dat het succesvol en effectief is? Deze werksessies zijn bedoeld voor projectleiders en beleidsmedewerkers van gemeenten uit de 1e en 2e tranche die werken aan lokale coalities Kansrijke Start. Deze online werksessies vervangen de in maart geplande bijeenkomsten met Common Eye die vanwege de coronamaatregelen niet door konden gaan.
Programma ‘Nu Niet Zwanger’ voor kwetsbare mensen met kinderwens gaat uit van kracht. ‘Dit programma is één van de mooiste projecten die ik heb gedaan. Deze manier van het verlenen van hulp is zo respectvol. Het gesprek aangaan over seksualiteit en een mogelijke kinderwens is geen appeltje eitje maar een serieuze zaak. Daarmee kom je direct tot de kracht van het programma.’ Dat zegt teamleider Gezinnen bij het Centrum voor Dienstverlening in Rotterdam Miranda Terlouw over Nu Niet Zwanger.
Eind deze maand is de factsheet Nu Niet Zwanger Zuid-Limburg over 2019 verschenen. In de factsheet zijn de resultaten van de uitrol van het programma Nu Niet Zwanger in Zuid-Limburg opgenomen en wordt beschreven waar het programma dit jaar in investeert. De factsheet is een bevestiging voor de regio dat een programma als Nu Niet Zwanger onmisbaar is en jongvolwassenen helpt in het maken van bewuste keuzes.
Het Erasmus MC en de gemeente Rotterdam werken al ruim een decennium samen om de gezondheid van moeder en kind rondom de zwangerschap te verbeteren. Toch bleken het EMC en de gemeente een verschillende taal te spreken als het gaat om kwetsbare zwangeren. Waar de één bijvoorbeeld niet te veel wilde betuttelen (‘Mensen kunnen
zelf heel veel’), zag de ander grote risico’s voor moeder en kind. Het gevolg: onduidelijkheid over de grootte van de groep kwetsbare zwangeren. Want over wie hebben we het nu eigenlijk? Gaat het om de grotere groep (ook potentieel) kwetsbare zwangeren of om de kleinere zeer kwetsbare groep met veel zorgbehoefte. Voor het vakblad Medisch Contact schreven Eric Steegers (hoogleraar en hoofd afdeling Verloskunde & Gynaecologie EMC en tevens lid van de landelijke coalitie Kansrijke Start), Lindsey van der Meer (onderzoeker afdeling Verloskund & Gynaecologie EMC), Hiske Ernst (projectleider afdeling Verloskunde & Gynaecologie EMC) en Lyne Blanchette (senior beleidsadviseur Jeugd Gemeente Rotterdam) een artikel over de definitie van kwetsbare zwangeren.
Inger Aalhuizer, docent verloskunde en Centering-trainer, helpt collega-verloskundigen, die online groepsgewijze zorg willen aanbieden, graag op weg met online Centering. Dat geldt ook voor collega’s die zwangeren online willen begeleiden maar niet Centering-geschoold zijn,. “Dit zijn eenzame tijden voor zwangeren. De zorg is door corona meer op afstand, terwijl ze met extra vragen en onzekerheden zitten.” Inger is blij dat verloskundigen hun cliënten groepsgewijs online willen bijstaan. “De verloskundigen die deelnemen aan onze workshop zijn heel enthousiast. Het verrast ze dat een online-bijeenkomst zo leuk, interactief en leerzaam kan zijn.”
Vanaf eind juni starten verloskundige Anne Bedaux en co-begeleider Amy Welde Selase met online Centering-groepen voor Eritrese zwangeren en moeders uit heel Nederland.
Voor professionals in de geboortezorg is het door de coronamaatregelen nog lastiger om deze groep kwetsbare zwangeren en moeders goede zorg te bieden. Veel van deze vrouwen spreken nog niet voldoende Nederlands. “Geboortezorgprofessionals en hulpverleners kunnen Eritrese zwangeren en moeders naar ons doorverwijzen. Wij nemen ze dan op in een groep van circa tien tot vijftien vrouwen. Met die groep komen we wekelijks online samen, gedurende tien weken.” De pilot start vanaf 25 juni.
Het programma Moeders van Rotterdam bestaat 5 jaar! Een mooie mijlpaal om te vieren, hetzij in aangepaste vorm. Samen met Kansrijke Start, organiseren Moeders van Rotterdam en het Rotterdamse actieprogramma Stevige Start een webinar op 6 juli aanstaande.
We delen met u de ervaringen van 5 jaar Moeders van Rotterdam. We blikken terug naar het begin van de sociale verloskunde in Rotterdam en we delen onze ‘lessons learned’ over de opstart en de uitvoering van het programma. We kijken vooruit: hoe borgen we Moeders van Rotterdam in de Rotterdamse praktijk? En hoe kunnen de werkzame elementen van het programma landelijk opgeschaald worden? Samen met onze partners in de geboortezorg, het sociaal domein, wethouder Judith Bokhove en anderen informeren we u en beantwoorden we vragen.
Bent u erbij?
Wilt u iets leren over hoe we met elkaar kwetsbare zwangeren nog beter kunnen helpen om hun kindje een kansrijke start te bieden? Meld u nu alvast aan via moeders@rotterdam.nl. Een officiële uitnodiging met het programma en de link om de webinar online te volgen, ontvangt u medio juni, na aanmelding.
Op woensdagavond 8 juli organiseert het CPZ vanuit het project Kansrijke Ontmoetingen een webinar over Preconceptiezorg.
Connie Rijlaarsdam, Programmamanager Nu Niet Zwanger en Dr. M. (Marjolein) Poels, Projectleider Woke Women en APROPOS-II studie (ErasmusMC) zullen tijdens het webinar op bevlogen wijze spreken over preconceptiezorg.
In het actieprogramma Kansrijke Start richt actielijn 1 zich op de periode “Voor de zwangerschap”. Geboortezorg, volwassen GGZ, LVB-zorg, jeugdgezondheidszorg en sociaal domein zullen in de preconceptiezorg een gezamenlijke verantwoordelijkheid moeten nemen. Tijdens het webinar zoomen we in op deze samenwerking.
Professionals uit deze disciplines worden van harte uitgenodigd deel te nemen aan dit webinar.
Meer informatie volgt in de volgende nieuwsbrief van het CPZ. Voor vragen of adviezen kunt u mailen naar Anne-Katrien Ausem
6 juli Webinar 5-jarig jubileum Moeders van Rotterdam
8 juli Webinar Preconceptiezorg College Perinatale Zorg
30 september en 10 november Congres Zorg rondom de geboorte
18 november Online congres – Congres Vroegsignalering bij baby’s – editie 2020
5-9 oktober ISSA Conference 2020
27 oktober Hackathon: Een kansrijke start