Nieuwsbrief Kansrijke Start

Hierbij nogmaals het dringende verzoek om wijzigingen in contactpersonen binnen de gemeenten (naam, mailadres en telefoonnummer) voor de impuls Kansrijke Start aan het ministerie van VWS door te geven via onze dienstpostbus: _dienstpostbusKansrijkeStart@minvws.nl. Let op de underscore (_) voorafgaand aan het mailadres. Vanwege het grote verloop binnen gemeenteland hebben we bij voorkeur een 1e en 2e contactpersoon, zodat we altijd een aanspreekpunt hebben. Op die manier beschikken we altijd over de juiste contactgegevens bij het versturen van mailings vanuit VWS over Kansrijke Start en in het bijzonder de bijbehorende impuls. Op de programmawebsite van Kansrijke Start hebben we een overzicht staan van de gemeenten waarvan bij ons beide contactpersonen ontbreken en een overzicht van de gemeenten waarvan we graag een tweede contactpersoon ontvangen.

Met de wet ‘Prenataal huisbezoek door de Jeugdgezondheidszorg’ (PHB JGZ) krijgen alle gemeenten de taak om een prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg (JGZ) aan de zwangere en/of het gezin in een kwetsbare situatie te bieden. Samenwerking tussen onder andere verloskundige zorg, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en gemeenten is essentieel voor een goede uitvoering van het prenataal huisbezoek. Ter ondersteuning van de praktijk ontwikkelde het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) in opdracht van VWS de handreiking Prenataal huisbezoek door de JGZ, bij zwangeren of gezinnen in een kwetsbare situatie. De handreiking is hier terug te vinden.

Op 26 oktober jl. heeft de commissie van VWS van de Eerste Kamer de schriftelijke beantwoording van vragen door VWS in haar procedurevergadering behandeld. Bij de behandeling hiervan hebben leden van fracties aangegeven nogmaals vragen te hebben. Om inwerkingtreding op 1 januari haalbaar te laten zijn, zou de beantwoording door VWS op 12 november in de Kamer moeten liggen voor behandeling in de procedurevergadering EK van 16 november. Gelet erop dat de conceptvragen pas op 8 november door VWS zijn ontvangen is dat, zeker met het oog op een zorgvuldige beantwoording, niet realistisch. Daarom is in overleg met de VNG besloten te streven naar een nieuwe inwerkingtredingsdatum, namelijk 1 juli 2022.

Alle informatie over het ondersteuningprogramma Lerende Lokale Monitor is te vinden op de website van het RIVM: Lerende Lokale Monitor Kansrijke Start. Op dinsdag 23 november 2021 vindt er weer een online themabijeenkomst plaats als onderdeel van dit ondersteuningsprogramma. De bijeenkomst gaat over “Lerend evalueren: hoe gebruiken we monitoring om te leren”. Tijdens de bijeenkomst zullen er diverse onderwerpen aanbod komen als:

• data dialoog: hoe te gebruiken in lokale monitoring
• betrekken van ervaringsdeskundigen bij lokale monitoring
• participatief actie onderzoek

De bijeenkomst is bedoeld voor professionals, bestuurders en onderzoekers die betrokken zijn bij lokale monitoring en inrichting ervan. Deelname aan de bijeenkomst is  kosteloos. Wilt u deze themasessie bijwonen? Geef u op via dit formulier of neem voor meer informatie contact op met Inge Boesveld via kansrijkestart@rivm.nl

In juni 2021 heeft Tweede Kamerlid mw van den Berg (CDA) een motie ingediend die vraagt te onderzoeken wat de kosten zijn van een verbreding van Kansrijke Start van 1000 naar 1500 dagen (0-4 jaar), dus totdat kind naar primair onderwijs gaat. In zijn reactie aan de Tweede Kamer geeft de staatssecretaris aan dat het belangrijk is om in ieder geval de focus te houden op de 1^e 1000 dagen, omdat die essentieel zijn voor een goede ontwikkeling en een goede hechting van kinderen. Dat betekent in ieder geval het continueren van het programma Kansrijke Start (met bijbehorende middelen). Een verbreding naar 1500 dagen is mogelijk, waarbij het programma vooral moet aanhaken op relevante trajecten, zoals preventie, verkleinen gezondheidsverschillen, kansengelijkheid en voor- en vroegschoolse educatie in de periode van 2-4 jaar. De reactie aan de Tweede Kamer is hier terug te lezen.   

Utrecht heeft recent een special uitgebracht van de volksgezondheidsmonitor over de eerste 1000 dagen van kinderen in de stad Utrecht. Kinderen die geboren worden in gezinnen in een kwetsbare situatie komen in alle lagen van de bevolking voor, ook in gezinnen met hoger opgeleide ouders. Daarnaast is de kans op sterfte rondom de geboorte in Overvecht en Zuidwest anderhalf keer zo hoog is als in de rest van de stad. Ook al gaat het met de meeste kinderen van 0 t/m 2 jaar in Utrecht goed, het maakt nog altijd uit waar je wieg staat voor de kans op kwetsbaarheid. Deze én vele andere nieuwe informatie in de speciale uitgave over de eerste 1000 dagen, laten zien dat er nog steeds veel werk te doen is. Utrecht deelt deze uitgave daarom graag met iedereen die betrokken is bij (aanstaande) ouders en jonge kinderen. Want de inzichten uit deze special kunnen ons helpen om nóg beter problemen zo vroeg mogelijk te signaleren en waar nodig passende zorg en ondersteuning bieden.

Begin oktober is de website Preconceptie Indicatielijst gelanceerd: een digitale versie van de Preconceptie Indicatielijst (PIL). Informatie uit de PIL is op een nieuwe website praktisch samengevat voor gemakkelijk gebruik in de spreekkamer. Zorgverleners krijgen tools en handvatten om toekomstige ouders te voorzien van handelingsopties in de preconceptionele fase. De PIL draagt bij aan gezond zwanger worden en het verkleinen van gezondheidsachterstanden en kansenongelijkheid. Lees meer

Misschien heeft u de afgelopen weken al iets gemerkt van de campagne Ode aan Ouders. De gezondheidsfondsen (verenigd in de Samenwerkende Gezondheidsfondsen) zien ook het grote belang van een gezonde start en steun voor ouders en verzorgers tijdens de eerste 1.000 dagen. Ouders en verzorgers spelen een heel belangrijke rol in het leven van hun kind(eren), al vanaf het prille begin. Steun en waardering zijn voor ouders heel belangrijk om de ouder te kunnen zijn die ze willen zijn. De gezondheidsfondsen hebben daarom, als onderdeel van het programma ‘de Gezonde Generatie’, samen met de Bernard van Leer Foundation en de Noaber Foundation, het initiatief genomen voor de campagne Ode aan Ouders. Mogelijk kan uw lokale coalitie Kansrijke Start het materiaal uit deze campagne gebruiken.

De laatste week van oktober was het de Week van de Gezonde en Kansrijke start waarbij de nieuwe groeigids ‘te vroeg, te licht of ziek geboren’ werd gelanceerd. De week van de Gezonde en Kansrijke Start komt voor uit het programma Gezonde en Kansrijke Start (GKS), een brede samenwerking van de GGD met onder meer ziekenhuizen, zorgverzekeraars, verloskundigen, kraamzorg en organisaties. Het programma moet ervoor zorgen dat alle ouders ruim voor de conceptie, goede voorlichting, zorg en ondersteuning krijgen. Deze week stond in het teken van inspireren met kennis, ervaringen en praktijkverhalen.

1001 Kritieke Dagen stelt de relatie tussen kind, ouder en omgeving centraal. Vele factoren zijn van invloed op die relatie en hebben constant invloed op elkaar. Het NIP lanceert daarom samen met DAIMH, Babywerk en de NVO een nieuwe website: 1001kritiekedagen.nl. De website bevat een kennisbank met wetenschappelijke onderbouwde informatie voor professionals. De site is gevuld met bestaand materiaal, wetenschappelijke artikelen, verwijzingen naar onderzoek en filmpjes. De website draagt bij aan de ontwikkelingen van een baseline of knowlegde over de eerste periode van het leven. Met de website willen NIP, DAIMH, Babywerk en NVO interdisciplinaire (wetenschappelijke) kennis over de eerste levensfase toegankelijk maken voor iedereen. Bekijk hier

Deelnemers van de eerste leernetwerkbijeenkomst Onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap waren het eens: deze bijeenkomsten worden onmisbaar. Deelnemers maakten kennis met elkaar en gingen in kleine groepen aan de slag. Lees verder

Kansrijk opgroeien en opvoeden is niet altijd vanzelfsprekend. Wat werkt bij het tijdig signaleren en zo goed mogelijk ondersteunen van kinderen en gezinnen in kwetsbare omstandigheden? Om hierover meer kennis te krijgen gaan 11 onderzoeksprojecten en 1 overkoepelend project van start.  

In Nederland groeit 1 op de 13 kinderen op in armoede. Professionals in het sociaal domein spelen een belangrijke rol in de bestrijding van kinderarmoede. In de handreiking ‘Omgaan met armoede in de jeugdgezondheid’ worden concrete werkwijzen beschreven bij kinderarmoede voor professionals in de geboortezorg en de jeugdgezondheidszorg: signaleren, ondersteunen en stimuleren (de S.O.S -aanpak). Lees verder

Van maandag 15 tot en met zondag 21 november 2021 vindt de 9e editie van de Week tegen Kindermishandeling plaats. Dit jaar is het thema; ‘... dichterbij dan je denkt’. Het thema ‘… dichterbij dan je denkt’ vergroot het besef dat kindermishandeling ook dichtbij plaats kan vinden en dat je er soms dichterbij bent dan je denkt. Het roept op tot zelfreflectie, het openen van je ogen tegen kindermishandeling en tot bewustwording. Lees verder.

Op 16 september jl. organiseerde Pharos het webinar Betrokken Vaderschap in de eerste 1000 dagen. Een onderwerp dat begint te leven. Hoewel betrokken vaderschap ondanks de mannenemancipatie in de afgelopen 30 jaar nog te weinig aandacht krijgt, vinden velen het nu hoog tijd er echt mee aan de slag te gaan. Want, zoals hoogleraar Tessa Roseboom in haar bijdrage tijdens het webinar concludeert: ‘We missen de helft van de kansen als we de vaders niet een plek geven in het geven van een goede start aan hun kind.’ Via deze link kun je de diverse bijdragen terugkijken en je laten inspireren om de beweging ook in gang te zetten en echt werk te maken van het betrekken van vaders bij de eerste 1000 dagen in het belang van de kansen van hun kind, waarbij we recht doen aan de individuele verschillen van iedere vader.

Samenwerken met de mensen om wie het gaat: het klinkt zo logisch, maar om het ook te doen moeten er vaak eerst een aantal barrières overwonnen worden. Ook in de coalities Kansrijke Start: ‘Hebben mensen daar wel zin in?’, ‘Waar kan ik onze doelgroep vinden dan?’ ‘En als ik dan eenmaal wat mensen ken, hoe moeten we dan samenwerken?’ Bovendien denken we vaak al wel te weten wat de behoeften zijn van de mensen waarvoor we ons inzetten. Om de lokale coalities handvatten te geven is Pharos een leertraject rond het thema gestart, want samenwerken met de doelgroep is een van de succesfactoren van een Kansrijke Start aanpak.

Op donderdag 18 november presenteert het CPZ een webinar over het prenataal huisbezoek JGZ. Gemeenten in de toekomst verplicht een huisbezoek aan zwangeren en gezinnen in kwetsbare situaties uitgevoerd door JGZ aan te bieden. Wat moet je daar eigenlijk als geboortezorgprofessional voor regelen? Het webinar geeft antwoord op deze vraag.

Sinds 2013 kent Nederland Regionale Consortia die in de verschillende regio’s bijdragen aan kennisontwikkeling en aan de kwaliteit van de geboortezorg. De consortia werken landelijk nauw met elkaar samen en hebben zich verenigd in het Netwerk Regionale Consortia Geboortezorg (NRCG). Hoe doen we dat? Hoe geven we invulling aan thema’s als Kansrijke Start, organisatie van geboortezorg en waardegedreven zorg? Hoe leggen we landelijk de verbinding met elkaar én met anderen? Hoe kunt u ons vinden?

Deze en andere onderwerpen komen aan bod tijdens ons Webinar op donderdag 2 december. We nodigen u van harte uit dit webinar bij te wonen.

17 november Jaarlijks Congres – Vroegsignalering bij baby’s 2021

18 november Webinar Prenataal huisbezoek JGZ

29 november Congres Alle kinderen wonen thuis?! – gezinsgericht werken in de jeugdhulp

2 december Webinar Netwerk Regionale Consortia Geboortezorg