Nieuwsbrief Kansrijke Start – Kansrijke Start in het GALA

Meer aandacht, meer geld en slimme samenwerking voor een gezondere samenleving. Dat is het doel van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) dat is ondertekend eerder deze maand op het ministerie van VWS. In het GALA hebben staatssecretaris Van Ooijen, minister Helder en minister Kuipers samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), zorgverzekeraars Nederland (ZN) en GGD Ghor Nederland afspraken gemaakt om slim samen te werken aan meer gezondheid, preventie en sterke sociale basis. In dit akkoord is ook het actieprogramma Kansrijke Start een belangrijk onderwerp. In deze nieuwsbrief is te lezen hoe Kansrijke Start zal bijdragen aan een gezonde generatie 2040. Verder waren we als Rijksoverheid aanwezig op de negenmaandenbeurs waarbij het belang van de eerste 1000 dagen van een kind (en daarmee Kansrijke Start) de aandacht van ouders trok.  We waren we ook aanwezig op de geboortezorg vakdag waarbij het programmateam Kansrijke Start het gesprek aan ging met verloskundigen en kraamzorg over Kansrijke Start. Een mooie en inspirerende middag. Dit en meer leest u in deze nieuwsbrief van februari.

Meer aandacht, meer geld en slimme samenwerking voor een gezondere samenleving

In het akkoord is afgesproken hoe we in 2040 een gezonde generatie bereiken met weerbare gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een sociaal en fysiek gezonde leefomgeving. Het hoofddoel van de afspraken is het bevorderen en behouden van de fysieke en mentale gezondheid van mensen vanaf het prille begin. Om de gezonde generatie in 2040 te realiseren ligt de focus bij de jeugd op meer sporten, gezonde voeding en veel bewegen. Het verminderen van gezondheidsachterstanden, vraagt daarbij extra aandacht. Zeker bij de eerste 1000 dagen van kinderen die opgroeien in een kwetsbare situatie. Goede begeleiding en ondersteuning via het programma Kansrijke Start kunnen hier een verschil maken. Op blz 15 van het GALA staan de acties van gemeenten, zorgverzekeraars en VWS genoemd rondom een Kansrijke Start. Met als doel dat elke gemeente in Nederland structureel een lokale ketenaanpak Kansrijke Start heeft. Voor Kansrijke Start is de komende periode structureel zo’n € 20 miljoen per jaar beschikbaar. Lees meer

Structureel middelen voor Kansrijke Start: SPUK

Op 8 februari 2023 is de bijbehorende specifieke uitkering (SPUK) gepubliceerd, waarmee de middelen rondom preventie ten behoeve van gemeenten gebundeld en geoormerkt beschikbaar komen. Kijk hier voor de inhoud van SPUK. Gemeenten kunnen een aanvraag doen om in aanmerking te komen voor de beschikbare middelen op basis van deze SPUK. Voor Kansrijke Start gaat het om € 15 miljoen in 2023; € 16 miljoen in 2024; € 16 miljoen in 2025 en € 20 miljoen vanaf 2026. De bedoeling is dat iedere gemeente één gezamenlijke aanvraag indient, inclusief Kansrijke Start, om in aanmerking te komen voor de beschikbare middelen. Let op: de eerste aanvraagperiode voor de jaren 2023 t/m 2026 loopt tot en met 31 maart 2023. De tweede en laatste aanvraagperiode voor de jaren 2024 t/m 2026 loopt van 1 september 2023 t/m 31 oktober 2023. Alle informatie over de SPUK-regeling en het aanvragen is hier te vinden op de website van de Dienst Uitvoering Subsidie aan Instellingen (DUS-I) van het ministerie van VWS. Er is een link naar het aanvraagformulier gestuurd naar de contactpersonen van gemeenten die bekend zijn bij DUS-I. Zorg ervoor dat uw gemeente op het aanvraagformulier ook Kansrijke Start aankruist. Neem hiervoor zo snel mogelijk contact op met degene die deze aanvraag coördineert binnen uw gemeente. Heeft uw gemeente geen e-mail ontvangen? Stuur dan een e-mail aan brede-spuk@minvws.nl.

De SPUK-middelen die gemeenten kunnen aanvragen, dienen te worden ingezet voor het:

  • vormen, versterken en behouden van lokale coalities kansrijke start en;
  • vaker inzetten van interventies kansrijke start, ten behoeve van (aankomende) gezinnen in een kwetsbare situatie. Het gaat bij voorkeur om erkende interventies zoals opgenomen in het loketgezondleven.nl van het RIVM;
  • maken van regionale samenwerkingsafspraken rondom kansrijke start.

Gezamenlijk optreden Rijksoverheid op Negenmaandenbeurs smaakt naar meer

Wat goed dat de Rijksoverheid aanwezig is op deze beurs met hele concrete informatie.” “Fijn om in een persoonlijk overzicht te zien wat wij, aanstaande ouders, nog moeten regelen.” “Ik dacht goed voorbereid te zijn voor mijn bevalling over een week of tien, maar veel regelwerk is nog nieuw voor mij.” Zomaar enkele van de vele reacties van bezoekers aan de Negenmaandenbeurs van 15 t/m 18 februari, die spontaan de gezamenlijke stand van de Rijksoverheid bezochten in de RAI Amsterdam.      

De persoonlijke, integrale benadering door medewerkers vanuit de ministeries van SZW, VWS en de Belastingdienst werd positief ontvangen. “Mooi te ervaren dat verschillende afzenders in één stand de Rijksoverheid gezamenlijk een gezicht geven. Sta je open voor een breed gesprek, dan verwijs je ook gemakkelijker naar elkaar door. Bezoekers hebben veelal een concrete vraag, hen maakt het echt niet uit wie deze persoonlijk beantwoordt”, vertelt Rianne Verhoeven. Zij is communicatieadviseur bij de Dienst Publiek en Communicatie van het ministerie van Algemene Zaken en als organisator betrokken bij dit gezamenlijke initiatief.

Fundament voor ieder kind

Veel aandacht in de stand krijgt het actieprogramma Kansrijke Start van het ministerie van VWS. Een programma dat zich richt op de eerste 1000 dagen, die al beginnen voor de bevruchting en doorlopen tot de tweede verjaardag. Iris Swaalf, communicatieadviseur van het programma, licht het belang ervan toe. “In dit prille begin leggen (aanstaande) ouders voor hun kind het fundament voor de rest van zijn of haar leven. Helaas krijgt in Nederland een op de zes kinderen geen kansrijke start bij de geboorte. Bijvoorbeeld door te laag geboortegewicht, vroeggeboorte, soms in combinatie met medische, psychische of sociale risicofactoren bij de ouders zoals stress, geweld, alcohol, ongezonde voeding of een gebrek aan liefdevolle aandacht. Zij hebben later een grotere kans op fysieke en mentale gezondheidsproblemen.”

Professionele ambassadeurs 

Daarom zijn zorgprofessionals en gemeenten belangrijke partners om (aanstaande) ouders in kwetsbare situaties, indien nodig, te helpen met de juiste zorg en ondersteuning. “Dan kunnen zij hun kinderen een goede start geven met gezonde voeding, rust, warmte, veiligheid en liefde”, benadrukt Iris Swaalf. Trots voegt zij eraan toe dat het actieprogramma het afgelopen jaar een enorme vlucht heeft genomen. “We zijn op weg naar 300 deelnemende gemeenten, die het belang ervan inzien en een lokale coalitie Kansrijke Start vormen waarin samenwerkingsafspraken worden gemaakt tussen professionals in het medisch en sociaal domein, zoals de geboortezorg en de jeugdgezondheidszorg. Bij ons 5-jarig bestaan, in oktober aanstaande, staan we daar zeker feestelijk bij stil.” Lees verder

Nieuwe serie: Hoe is het nu met….?

Pharos ondersteunt gemeenten/coalities die werken aan Kansrijke Start. Er zijn meerdere coalities die al een tijd aan de slag zijn. Maar hoe gaat het nu met hen? Waar hebben zij aan gewerkt en wat levert de samenwerking op?

Wij vroegen het aan Gerie van Rijssen – de Wilde, projectleider Kansrijke Start Apeldoorn en Jolanda Bergsma van MEE Veluwe. Zij spraken over de stappen die ze gezet hebben in de kerngroep en werkgroepen. Daarin werkten zij aan thema’s als armoede, handelingsverlegenheid en nazorg aan ouders in een kwetsbare situatie. Elkaar kennen was daarbij een belangrijke basis. ‘Elkaar kennen en gekend worden. Daarin is een wereld te winnen. Als zorgprofessional hoef je niet alles te weten, maar wel de ingangen en de paadjes naar de juiste zorg en steun.’ Zo vertellen zij. Rond het thema armoede is ingezet op trainingen voor professionals in de kraamzorg en geboortezorg om het gesprek over geldzorgen te kunnen voeren. En is Samen055 aangesloten bij de coalitie. Samen055 is het steunpunt waar alle inwoners met hun vragen terecht kunnen, ook over inkomen, schulden. (Aanstaande) ouders en professionals kunnen hier nu ook terecht met vragen over zwanger worden, zwanger zijn en opvoeden. Lees het hele interview. Komende tijd verschijnen er meer artikelen in de serie Hoe is het nu met….?

Wilt u meer weten over wat u als coalitie kunt doen rond het thema armoede? Lees dan de infosheet Kansrijke Start & Armoede en schulden. Hierin vindt u achtergrondinformatie, vier handvatten om zelf aan de slag te gaan en meerdere praktijkvoorbeelden. We breiden de infosheet dit jaar verder uit met nieuwe voorbeelden, tips en tools.

Informatiefolder prenataal huisbezoek nu ook in Papiamentu

De informatiefolder voor ouders over het prenataal huisbezoek door de JGZ is vanaf nu ook beschikbaar in Papiamentu. Dat betekent dat de folder nu in elf talen beschikbaar is. De informatiefolder voor (aanstaande) ouders kan per taal in twee versies worden gedownload. Na het downloaden van de informatiefolder kunt u desgewenst uw eigen organisatiegegevens invullen en de folder gebruiken voor digitaal gebruik of ten behoeve van drukwerk. Voor meer informatie en/of vragen klik hier