Nieuwsbrief Kansrijke Start

Het zomerreces is begonnen en dat betekent voor velen een periode van rust en tot stilstand komen. Het programmateam Kansrijke Start wenst iedereen een fijne zomer toe.

In deze nieuwsbrief blikken we nog eens terug op de succesvolle bijdrage van GGD Amsterdam met de Serious Game tijdens onze landelijke conferentie Kansrijke Start en de bijdrage die Gemeente Utrecht heeft geleverd tijdens onze plenaire sessie.

In deze nieuwsbrief lees je over twee belangrijke mijlpalen rondom de Aanpak onbedoelde en ongewenste zwangerschap. Daarnaast bestaat in oktober het Actieprogramma Kansrijke Start 5 jaar. In de week van 31 oktober t/m 3 november willen wij in de week van Kansrijke Start: Maak het verschil! hier feestelijk bij stil staan. De voorbereidingen zijn in volle gang. In deze nieuwsbrief vertellen wij je er graag meer over.

Nog niet ingeschreven voor de maandelijkse nieuwsbrief? Schrijf je hier in. Op onze socials LinkedIn, Instagram en Twitter delen we mooie inzichten, praktijkverhalen en meer!

1 juli 2023: Een belangrijke datum voor de Aanpak onbedoelde en ongewenste zwangerschap

Op 1 juli jl. zijn twee belangrijke mijlpalen behaald binnen de aanpak onbedoelde en ongewenste zwangerschap. Allereerst is er in een aantal abortusklinieken gestart met extra anticonceptiecounseling. Deze counseling is bedoeld voor vrouwen die de kliniek bezoeken voor een zwangerschapsafbreking en meer tijd en aandacht nodig hebben voor het bespreken van anticonceptiemogelijkheden. Klinieken kunnen deze vrouwen op maat deze extra tijd en aandacht geven. Voor hen die het anticonceptiemiddel niet (helemaal) zelf kunnen betalen wordt dit voor hen betaald. Daarnaast is per 1 juli jl. een landelijk dekkend netwerk voor psychosociale hulp na abortus van start gegaan. Vrouwen en mannen die behoefte hebben aan deze hulp kunnen hiervoor op verschillende locaties in het land terecht. De hulp is voor hen gratis en het maakt niet uit hoe lang geleden de abortus plaatsvond. Meer informatie over hulp na abortus lees je hier

5 jaar Kansrijke Start: Maak het verschil!

In oktober bestaat het actieprogramma Kansrijke Start 5 jaar. In deze jubileumweek van 30 oktober tot en met 3 november 2023 staan we hier feestelijk bij stil. Er is een mooie beweging in gang gezet in het land met alle lokale coalities Kansrijke Start! We blikken samen met staatssecretaris Maarten van Ooijen terug op deze 5 jaar Kansrijke Start. En we kijken samen met ervaringsdeskundigen, de lokale coalities en zorgprofessionals waar we met een Kansrijke Start aanpak nog meer het verschil kunnen maken in Nederland.

Agenda Kansrijke Start 5 jaar: Maak het verschil!

Het plan is om samen met jullie een week vol bruisende activiteiten te organiseren voor en over Kansrijke Start. Zo worden dagelijks werkbezoeken gepland bij verschillende lokale coalities met het thema van die week Kansrijke Start 5 jaar: Maak het verschil! Daarbij zijn ook de leden van de Landelijke coalitie Kansrijke Start aanwezig. Wil je op de hoogte blijven van activiteiten die in de jubileumweek georganiseerd worden? Kijk dan hier. Wij zorgen ervoor dat alle activiteiten die in deze week plaatsvinden de komende maanden verder aangevuld worden. 

Impuls Verschilmaker Kansrijke Start

Om goede ideeën voor een kansrijke start aanpak te stimuleren stellen we in die week de impuls Verschilmaker Kansrijke Start beschikbaarDeze impuls reiken we uit aan 3 lokale coalities die een goede manier hebben gevonden om gezinnen goed te bereiken en ondersteunen tijdens de eerste 1000 dagen. De uitgekozen ideeën worden samen met Pharos uitgewerkt, zodat ook andere lokale coalities naar wens dit idee kunnen toepassen. Er zijn 3 impulsen beschikbaar: 2 van € 7.500 en 1 van € 10.000. De uitslag van de gekozen Verschilmakers wordt bekend gemaakt tijdens een feestelijke afsluiting op vrijdagmiddag 3 november.

Idee indienen als Verschilmaker?

Heb jij als lokale coalitie een innovatief idee ontwikkeld en/of uitgevoerd? En vind je het leuk en ben je bereid om mee te denken hoe we dit initiatief ook voor andere coalities beschikbaar kunnen maken? Meld je idee dan hier aan voor 29 september en maak kans op de Impuls Verschilmaker Kansrijke Start. NB: als dit nodig is, mag je voor de tijd die dit kost een deel van de impuls inzetten. 
Je kunt je idee indienen als jouw initiatief:

  • Succesvol is in het bereiken en ondersteunen van gezinnen tijdens de 1e 1000 dagen; 
  • Samenwerkt met onder andere de mensen om wie het gaat;
  • Al bestaat op lokaal of regionaal niveau (dus geen nieuwe werkwijze ontwikkelen);
  • Ook heel waardevol is voor andere coalities Kansrijke Start;
  • In maximaal 2 A4 te beschrijven is.

Bijeenkomst voor gemeenten over het verder brengen van de samenwerking door Pharos - datum nog te bepalen. Lees verder

The Serious Game – Wat bestaansonzekerheid met je doet

De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal. Ieder kind verdient de best mogelijke start in het leven en daarmee een optimale kans op een veilige, gezonde en kansrijke toekomst. Het thema van de week van de Gezonde en Kansrijke Start 2022 was bestaanszekerheid in de eerste 1000 dagen. Om professionals te laten ervaren wat bestaansonzekerheid met je doet, heeft de GGD Amsterdam een Serious Game laten ontwikkelen.

“Wat een armoede zeg!” Een van de deelnemers in Amsterdam West is duidelijk geïrriteerd. Ze heeft bij de entree van de bijeenkomst over de Gezonde en Kansrijke Start maar twee muntjes gekregen. Terwijl zowel koffie en thee, áls het toilet, áls de lunch – een witte boterham met pindakaas-  één muntje kost.
De deelneemster had niet door dat ze bij binnenkomst direct was binnengestapt in de Serious Game. In het spel ondervinden deelnemers aan den lijve hoe het is om in bestaansonzekerheid te leven.

De serious game is tijdens de week zo goed ontvangen dat er meer vraag naar is gekomen, ook landelijk. In Amsterdam is het spel al door verschillende organisaties gespeeld en wordt nu ook aangeboden aan alle OKT’s en Buurtteams om te spelen.
Inmiddels hebben ruim 850 mensen het spel gespeeld en is er vanuit het hele land interesse getoond in de Serious Game!

De gevolgen van het leven in bestaansonzekerheid zijn groot. Je bent minder goed in staat beslissingen te nemen, ervaart meer stress, voelt je sneller buitengesloten en begrijpt zaken minder goed door bijvoorbeeld bureaucratie.
Taal is een krachtig middel. Maar soms kun je een boodschap duidelijker maken door het zelf te ervaren en in de situatie geplaatst te worden. Dit is precies wat de Serious Game doet. Een professional die deelnam aan het spel tijdens een netwerkbijeenkomst vat het in 1 zin samen: ‘Nu voelde ik die stress pas écht!’

Kansrijke start is óók praten over geldzorgen: Utrecht werkt samen en zet stappen naar oplossingen.

Geïnspireerd door het programma “Samen tegen armoede begint bij de 1e 1000 dagen” kijkt Gemeente Utrecht terug op de landelijke conferentie Kansrijke Start op 19 juni jl. Vanuit Utrecht werd er een bijdrage geleverd op de onderwerpen sensitief werken en samenwerken, waar ze trots op zijn. Samen met collega’s, professionals en ervaringsdeskundigen vertelden zij vanuit de Utrechtse coalitie hoe ze samenwerken met ouders, professionals in de (informele) wijknetwerken en beleidsdomeinen om alle kinderen in Utrecht een goede toekomst te bieden.  
 

Amél, de Utrechtse ouder vertelde tijdens de conferentie over haar ervaringen en knelpunten in het systeem, cultuurverschillen en hoe zij samenwerkt in de Utrechtse coalitie. In onze Utrechtse aanpak is samenwerken, leren met ouders een belangrijke pijler en recent heeft Amél haar ouderperspectief over leven met geldzorgen gedeeld in het geboortenetwerk Leidsche Rijn.

Ook in de spreekkamer zien Utrechtse professionals geldzorgen, stapeling van problemen en chronische stress bij gezinnen. In Utrecht en de regio bieden we een handreiking aan professionals om geldzorgen bij gezinnen te signaleren en bespreekbaar te maken. Bibbi van Gogswaardt: “Sluit in het gesprek aan bij de context waarin de (aanstaande) ouder(s) zitten. Verdiep je in hun situatie en sluit daarbij aan. Daardoor wordt het makkelijker ernaar te vraag. Vraag bijvoorbeeld naar de impact op hun dagelijks leven als gevolg van corona, het verlies van hun baan of echtscheiding.”

Utrecht heeft ervaringen met stress sensitief werken bij de JGZ en eerste lijn, hier bouwen zij op voort. De ambitie is om met pilots samen te leren en de werkwijze aan te scherpen.  

Leidsche Rijn is één van de acht Utrechtse geboortenetwerken, waar professionals uit het sociaal medisch domein vanuit ieders expertise van elkaar leren, daardoor elkaar makkelijker weten te vinden en te versterken. Dit doen we door het bespreken van casuïstiek van knelpunten en concrete vragen van gezinnen om de persoonlijke hulp en ondersteuning aan deze gezinnen te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan een geïsoleerd gezin, waar geen Nederlands wordt gesproken. Gwendolyn van Strien: “De basis voor een goede samenwerking tussen professionals is om elkaar te leren kennen, afspraken te maken en voorop te stellen dat we met elkaar regelen dat het gezin geholpen wordt. Geef een terugkoppeling van de ontwikkelingen. En maak verzoeken en knelpunten in de samenwerking bespreekbaar. Zorg voor veiligheid en vertrouwen om elkaar aan te spreken.”
 

Daarnaast heeft Utrecht het stedelijk platform Eerste 1.000 dagen met bevlogen professionals uit de wijknetwerken, waar we aan de hand van praktijkverhalen leren van elkaar. Ook verdiepen we op inhoudelijke onderwerpen en werkwijze om het vakmanschap door te ontwikkelen. Bijvoorbeeld over het thema stress waar ouders met armoede veel mee te maken hebben.

De leefwereld van gezinnen is niet in één beleidsdomein te vangen. Daarom werken zij bij de gemeente Utrecht samen met verschillende afdelingen om aan goede oplossingsrichtingen te werken voor knelpunten uit de praktijk waar het systeem tekort schiet en we gezinnen met geldzorgen niet bereiken. Dit doen zij o.a. door goed het bereik en de toegankelijkheid van de lokale regelingen/potjes te monitoren en te verbeteren (via sleutelpersonen) of de aanvragen makkelijker maken. Maar denk hierbij ook aan verruiming van regelingen, waar gezinnen écht mee geholpen worden. De signalen uit de praktijk en verhalen van de gezinnen zijn daarbij nodig om “passend” beleid te kunnen maken en ongelijk te investeren in gelijke kansen.

Sensitief werken in de geboortezorg

Bij sensitief werken in de geboortezorg staat het verhaal van (aanstaande) ouders centraal. Hoe luisteren professionals naar wat ouders vertellen? Hoe sluit je aan bij de leef- en belevingswereld van (aanstaande) gezinnen? Hoe kom je tot een benadering en aanpak die past bij de behoeften van ouders? En hoe werk je daarin samen met mensen uit verschillende domeinen? Voor de Kansrijke Start professionals in Amsterdam maakt sensitief werken het verschil!

Meer dan honderd Ouder- en Kindteam (OKT-) professionals hebben het afgelopen jaar de training ‘Sensitief werken in de eerste 1000 dagen’ gevolgd. In de training krijgen deelnemers hulpmiddelen aangereikt om op passende wijze het goede gesprek te voeren met (aanstaande) gezinnen. Dat start bij wat je van jezelf meebrengt in het gesprek met de ander. Je eigen geschiedenis: wat zijn dieperliggende normen en waarden die je van jongs af aan meekreeg in jouw gezin. Die hebben invloed op je eigen communicatie met de ander. Veel professionals kwamen tot inzicht dat ze vaak al een mening en/ of oordeel hebben, terwijl ze nog maar weinig weten over de situatie en achtergrond van (aanstaande) gezinnen. Lees meer over de ervaringen in Amsterdam en over het thema sensitief werken in de geboortezorg.

Vaderschap in de 1e 1000 dagen

Van hobbels, zorgen en chronische vermoeidheid tot de mooiste momenten en het gelukzalige gevoel van papa zijn. Zes jonge vaders met verschillende achtergronden spraken bij Pharos over vaderschap. "Soms zie je alleen maar problemen, kom je slaap te kort, kun je niet meer helder nadenken. Dan wil je heel hard wegrennen… Maar twee minuten later, als je kindje vrolijk naar je toe komt rennen, ziet de wereld er ineens weer heel anders uit”, aldus een van de vaders.

De bijeenkomst was onderdeel van het Spiegeltraject over Vaderschap in de eerste 1000 dagen. Benieuwd naar alle verhalen? Je leest het in dit artikel.

Erkenning van en tarief voor CenteringZwangerschap

CenteringZwangerschap heeft de erkenningstatus ‘Eerste aanwijzingen voor effectiviteit’. Deze interventie staat nu zo vermeld in de interventiedatabase op Loketgezondleven.nl van RIVM en in de database Effectieve Jeugdinterventies van NJI. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) kondigde vorige maand het tarief aan voor groepszorg aan zwangeren. Verloskundigen die CenteringZwangerschap aanbieden, kunnen hier vanaf 1 januari 2024 aanspraak op maken. Meer informatie op KNOV.nl Wil je als professional of als coalitie Kansrijke Start aan de slag met CenteringZorg? Neem contact op met Stichting Centering Nederland voor training, intervisie en implementatieadvies, via info@centeringzorg.nl of kijk op www.centeringzorg.nl