Terugblik conferentie Kansrijke Start 2024 en week van Gezond Zwanger Worden

Op 17 juni 2024 vond de 6e landelijke conferentie Kansrijke Start plaats in Zeist! Het centrale thema: Samen voor gezinnen blijven doen wat nodig is tijdens de eerste 1000 dagen, nu en in de toekomst. Hoe maken we het verschil voor mensen in een kwetsbare situatie en wat is er nodig om soms buiten de lijntjes te kleuren als de situatie daarom vraagt. De dag werd geopend door Wilde Kastanje Training en Opleiding die een op een ludieke wijze de conferentie verrijkte met een toneelstuk opgedeeld in voor, tijdens en na de zwangerschap!

Dagvoorzitter Piet-Heijn Peeters en wethouder van Zeist Angèle Welting bespraken de aanpak van Kansrijke Start in Zeist en de uitdagingen daarbij. Om vervolgens in gesprek te gaan met onze staatssecretaris Maarten van Ooijen die ons aanmoedigde om ambitieus te blijven inzetten op Kansrijke Start.  Gedurende dag konden bezoekers twee gekozen deelsessies bijwonen van o.a. TNO, Trimbos, NCJ, CPZ, Mama’s garden/Daddy’s place, Wilde kastanje en Pharos.

De bezoekers konden tijdens de pauzes langs de informatiemarkt die gevuld was met betrokken organisaties rondom de eerste 1000 dagen Tijdens de informatiemarkt was er ook een ‘1000 dagen tocht’ waar bezoekers vragen konden beantwoorden die leiden tot onmisbare informatie over Kansrijke Start. Een leuke interactieve manier om de bezoekers kennis te laten maken met standhouders en het gesprek aan te gaan.

Na de pauze vertelde Harry Kruiter van Instituut voor Publieke Waarden over defensief gedrag in organisaties te doorbreken. Gezinnen in kwetsbare situaties krijgen geregeld ‘nee’ te horen. Toch blijkt er vaak na doorvragen veel meer mogelijk dan in eerste instantie gedacht. Maar hoe kunnen we dit met elkaar doorbreken? Dit licht Harry Kruiter graag toe in zijn boek ‘Mag niet bestaat niet’. De middag werd afgesloten met een inspirerend gesprek tussen Laurentien van Oranje en het publiek over de successen en verbeterpunten van Kansrijke Start, met een speciale focus op taalontwikkeling tijdens de eerste 1000 dagen. De conferentie markeerde ook het startschot van de week van Gezond Zwanger Worden. Dit vierden we feestelijk met Eric Steegers en programmamanager Angela Uijtdewilligen, waarna we gezamenlijk aftelden en de week openden!

Week van Gezond Zwanger Worden

In de week van 17 juni t/m 21 juni vond de Week van Gezond Zwanger Worden plaats. Op de conferentie werd de week afgetrapt door Eric Steegers en programmamanager Angela Uijtdewilligen. Tijdens deze week stond de vraag: ‘Wil jij komend jaar zwanger worden?’ centraal. Een zo gezond mogelijke voorbereiding op een zwangerschap is nog niet voor iedereen vanzelfsprekend. Velen zijn niet bekend met de factoren die de totstandkoming van een zwangerschap kunnen beïnvloeden en de daaropvolgende ontwikkelingen van het kindje kunnen ondersteunen.

De Week van Gezond Zwanger Worden stond in het teken van bewustwording creëren bij iedereen in de vruchtbare leeftijd met een zwangerschapswens. Dit deden we direct gericht op de mensen zelf, maar ook vooral via de professional. Tijdens de week was er ook een toolkit gepubliceerd die professionals tijdens de week konden inzetten. In de toolkit staan nuttige linkjes naar mooie video’s en boodschappen.

Op donderdag was er een werkbezoek van staatssecretaris Maarten van Ooijen aan het Erasmus MC. Hier ging hij in gesprek met medisch specialisten en studenten van het Erasmus MC over dit belangrijke onderwerp. Allerlei professionals zijn hier al mee bezig en het wordt ook steeds meer onderdeel van medische opleidingen. Ook zag de staatssecretaris hoe 3D-technologie wordt ingezet om de ontwikkeling van embryo’s heel nauwkeurig te kunnen volgen. Bijvoorbeeld om te zien wat dingen als roken of alcohol doen met het embryo in de eerste weken van de zwangerschap.

De week werd afgesloten met een feestelijke slotbijeenkomst waar werd gesproken over de week en waar we gezamenlijk terugblikten op hoe belangrijk het thema is en hoe het bewustzijn hierover nog veel meer mag groeien. In onze video hebben we de hele week samen met onze reizende reporter samengevat. Deze video bekijk je hier!

Benieuwd naar alle andere activiteiten die hebben plaatsgevonden? Neem een kijkje op deze pagina of volg ons op LinkedIn om nog eens terug te blikken op alle mooie verhalen en foto’s

In de podcast 1000 dagen 1000 vragen zoekt Eva Cleven naar tips en antwoorden op alle vragen waar ouders mee te maken kunnen krijgen in de eerste 1000 dagen van hun kind. Deze podcast is voor alle ouders, aanstaande ouders en iedereen met een kinderwens en is een hulpstuk voor alle hulpverleners, professionals en organisaties om (aanstaande) ouders te informeren over de eerste 1000 dagen, van de kinderwens en de zwangerschap tot het tweede levensjaar. Luister hier de eerste 4 afleveringen of deel deze podcast via de link.

Tien aanbevelingen voor het versterken van de uitvoering van het prenataal huisbezoek door de Jeugdgezondheidszorg. De aanbevelingen staan in het rapport implementatieonderzoek prenatale huisbezoeken. Het rapport is samen met de beleidsreactie van de staatssecretaris van VWS op 17 juni 2024 aan de Tweede Kamer gestuurd.

Doel van het onderzoek was om in beeld te brengen in hoeverre gemeenten het prenataal huisbezoek aanbieden en te onderzoeken hoe het wordt uitgevoerd: wat gaat goed en waar ruimte is voor verbetering. De aanbevelingen zijn besproken met verschillende veldpartijen, waaronder de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Pharos, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en een klankbordgroep. Ook het uitwerken van de aanbevelingen pakken we samen op. Sinds 1 juli 2022 hebben gemeenten de wettelijke taak om aan zwangere vrouwen en gezinnen in een kwetsbare situatie in hun gemeente een prenataal huisbezoek aan te bieden. Door te verplichten dat gemeenten het prenataal huisbezoek laten uitvoeren door de organisatie die in hun gemeente ook het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg uitvoert, wordt de samenwerking tussen professionals in het medische, sociale en jeugd- en het publieke gezondheidsdomein versterkt. Dit draagt ook bij aan versterking van de ketenaanpak in de eerste 1000 dagen.

Eind 2026 wordt geëvalueerd of de invoering van het prenataal huisbezoek ook daadwerkelijk bijdraagt aan het ondersteunen van aanstaande ouders doordat de jeugdgezondheidszorg al tijdens de zwangerschap samen met de zwangere en haar gezin inventariseert welke hulp en ondersteuning nodig en gewenst is. Lees het rapport hier  

"Wil jij komend jaar zwanger worden"? Deze belangrijke vraag verdient meer aandacht van zorg- en hulpverleners, omdat het een essentieel onderdeel is van goede zorg. Gezond zwanger worden is een belangrijke bouwsteen in de Kansrijke Start aanpak. Een optimale ontwikkeling van een kind start al voor de conceptie. In het voorjaar van 2023 heeft Pharos een leertraject voor lokale coalities georganiseerd om hen te ondersteunen bij het integreren van Gezond Zwanger Worden in hun activiteiten. Deze en landelijke kennis is verzameld in het themadossier Gezond Zwanger Worden van Pharos.  Het biedt waardevolle achtergrondinformatie, tips en praktische hulpmiddelen om dit onderwerp lokaal op de kaart te zetten. Bekijk het hier  

Wist je dat je drager bent van ongeveer 20 ernstige aandoeningen? En dat als je partner drager is van dezelfde aandoening, jullie samen 25% risico hebben op een kindje met deze aandoening? Voor sommige wensouders geldt dat zij een nog hoger risico hebben. Zo verhoogt bloedverwantschap het risico op gedeeld dragerschap naar wel 30%! Met preconceptie dragerschapsonderzoek kan onderzocht worden of er sprake is van gedeeld dragerschap bij een wensouderpaar. Die kennis stelt hen beter in staat om geïnformeerd reproductieve keuzes te maken. In 8 minuten nemen we jullie mee naar de wereld van preconceptie dragerschapsonderzoek. We beantwoorden de vragen wie, wat en waarom. We sluiten af met een kijkje in de aanstaande ontwikkelingen naar aanleiding van een recent advies van de Gezondheidsraad. Na deze webinar weten jullie wat de mogelijkheid van preconceptie dragerschapsonderzoek betekent voor jouw dagelijkse praktijk. Bekijk hier het webinar

In deze animatie van slechts twee minuten schetst Nu Niet Zwanger het belang van kinderwensverkenning. Waarom het zo belangrijk is dat professionals dit onderwerp met hun cliënten bespreken. Bekijk hier de animatie

Stevig Ouderschap en VoorZorg enorm op prijs stellen? Het antwoord op deze vraag is volgens vier studenten Verpleegkunde aan de Avans Hogeschool: een kort en informatief filmpje. Het product van hun minor-opdracht is nu hier te bekijken.

Ieder jaar maakt een klein groepje studenten Verpleegkunde van de Avans Hogeschool enkele maanden onderdeel uit van het NCJ team. Ze doen dit vanuit de minor Kind, Kraam en Jeugd en hun opdracht is om de ervaringen van ouders en/of jeugdigen met de effectieve JGZ-interventies die het NCJ mag beheren, in beeld te brengen. Dit jaar kozen de studenten voor de interventies Stevig Ouderschap en VoorZorg. Geholpen door verschillende verpleegkundigen in Nederland die deze interventies uitvoeren, kwamen de studenten in contact met een aantal ouders die huisbezoeken hadden gehad. Uit de interviews die ze met deze ouders konden houden, kregen zij een indrukwekkend inkijkje hoe het is om deel te nemen aan zo’n interventie. Bekijk hier de video

Gezond zwanger worden staat zowel in het buitenland als in Nederland hoog op de agenda. Samen werken Perined, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), ZwangerWijzer, Erasmus Medisch Centrum en de afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG) van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) aan het ontwikkelen van een set preconceptiegezondheid en -zorg indicatoren. Dit heeft als doel inzicht te verkrijgen in de gezondheid van vrouwen vóór de zwangerschap (preconceptiegezondheid) en in het zorgproces vóór de zwangerschap (preconceptiezorg). Met behulp van uw expertise zal een selectie van voor Nederland relevante preconceptiegezondheid en -zorg indicatoren worden gemaakt. Professionals kunnen via deze  link de vragenlijst invullen. Het invullen van de vragenlijst zal ongeveer 15 minuten in beslag nemen.

Bijwerkingscentrum Lareb heeft een app ontwikkeld met informatie over het gebruik van zorgmiddelen rond de zwangerschap. Deze is inmiddels gratis te downloaden via de appstores. De app ‘MediMama’ is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven. Gebruikers kunnen met de app informatie opzoeken over de veiligheid van bijna tweehonderd verschillende zelfzorgmiddelen. De app geeft informatie over de veiligheid van het gebruik van medicamenten en supplementen die vrij verkrijgbaar zijn bij de drogist of supermarkt. Medicijnen die alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar zijn, zijn niet in de app opgenomen. Lees verder

Armoede vergroot de kans op een minder goede start voor kinderen, met chronische stress als belangrijke factor. Daarom is dit een cruciaal thema voor coalities Kansrijke Start. Hoe kun je (aanstaande) gezinnen in armoede en schulden eerder en beter ondersteunen? Waar begin je of hoe versterk je bestaande initiatieven?
Afgelopen voorjaar namen zes coalities deel aan het leerwerktraject van Pharos om hier concrete handen en voeten aan te geven. Het traject bracht hen veel inspiratie en concrete stappen om deze gezinnen in armoede en schulden beter te ondersteunen. Zie hier enkele voorbeelden

Wil je ook met je coalitie stappen zetten op het thema Bestaanszekerheid? Meld jouw coalitie dan aan voor de periode oktober 2024 - mei 2025. Gedurende het traject kom je een aantal keer bij elkaar met andere coalities voor kennisuitwisseling en thema bijeenkomsten. Tussen de bijeenkomst zijn er advies op maat gesprekken met een Pharos adviseur. Inschrijven kan vanaf nu door te mailen naar h.vanzoest@pharos.nl

________________________________________________________________________________________

Sinds 2021 werkt de gemeente Borsele samen met partners aan Kansrijke Start. We vroegen Ilse van Bremen (CJG Borsele), Liza Slager (Gemeente Borsele), en Marika van der Linde-Brueren (POP poli Emergis/ADRZ) naar de voortgang. Hoe verloopt deze samenwerking, waar hebben zij aan gewerkt en wat levert de samenwerking op? Investeren in elkaar leren kennen, in het ‘samen’ en wat verbind, is een belangrijke basis voor de coalitie hebben zij geleerd. De coalitie werkt aan ‘Vroegsignalering & tijdige inzet van passende ondersteuning’ en ‘Passend en afgestemd aanbod’. Zo maakte ze een digitale klantroute, zette een MDO op, zorgde voor bestuurlijke betrokkenheid en zetten in op armoede en schulden. Lees hier het interview